Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Μία αρχοντική προσωπικότητα.

Ενας λίαν αγαπητός μου φίλος, πολύ νεώτερος από εμένα, σε συζήτηση που είχαμε πρόσφατα γιά την Κων/πολη, γιά τον Πατριάρχη, γιά την Ψαλτική και γενικά γιά διάφορα περί της Πόλης παρεμφερή, μού είπε το εξής: "Μετά από χρόνια, όταν όλοι μας θα έχουμε απέλθει, θα λένε πολλοί <<Τυχεροί ήταν όσοι έζησαν στην εποχή της Πατριαρχίας του Πατριάρχου Βαρθολομαίου, και ακόμη πιό τυχεροί όσοι τον γνώρισαν από κοντά ή τον υπηρέτησαν είτε ως κληρικοί είτε ως Ψάλτες ή όπως αλλιώς>>.  Αυτή την ρήση του φίλου μου την καλοσκέφτηκα αργότερα. Και συμπέρανα με απόλυτη βεβαιότητα ότι είχε δίκιο.

Δεν θα αναφερθώ εγώ εδώ στην προσωπικότητα και στην εν γένει δράση του Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Και γιατί δεν έχω τις κατάλληλες γνώσεις και δυνάμεις, αλλά και γιατί το έχουν πράξει διαχρονικά πολλοί, είτε ως βιογράφοι του, είτε με ντοκυμανταίρ, είτε με ανάλογες εκδηλώσεις και στην Πόλη και στην Ελλάδα και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Εγώ εδώ θέλω να γράψω δύο λόγια καρδιακά γιά τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο μέσα από την δική μου οπτική και όπως εγώ είχα την τιμή και την τύχη να τον γνωρίσω. 

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έχει δύο όψεις. Η μία όψη είναι αυτή που όλοι βλέπουμε όταν χοροστατεί ή λειτουργεί. Πάντα όρθιος, πάντα αγέρωχος, επιβλητικός, ακούραστος. Τηρεί με απόλυτη ακρίβεια τους τύπους και τις κινήσεις -όπως από αιώνων τηρούν οι Πατριάρχες- και όπως τα διδάχθηκε και στην τροφό του σχολή την Θεολογική της Χάλκης και όπως τα είδε εφαρμοζόμενα από τους προκατόχους του.

Η άλλη όψη είναι η ανθρώπινη. Αυτή την όψη την βλέπεις όταν συναναστραφείς έστω και γιά λίγο μαζί του. Είναι λίαν κοινωνικός, άνετος και ζεστός συνομιλητής, πολύ εγκάρδιος και βέβαια με απίστευτες γνώσεις γιά κάθε σχεδόν θέμα. Σε κερδίζει με την απλότητά του. Και βέβαια έχει και αυτό που είχαν όλοι οι παλαιοί Κων/πολίτες. Τον κοσμοπολιτισμό.

Νιώθω ιδιαίτερα τυχερός που στα πέντε χρόνια παραμονής μου στην Πόλη, τον συνάντησα πολλές φορές, όταν ερχόταν και χοροστατούσε τακτικά σε πανηγύρεις των δέκα ναών της περιφέρειας Υψωμαθείων, Βλάγκας και Κοντοσκαλίου, στους οποίους ήμουν Πρωτοψάλτης. Πάντα μετά την ακολουθία, σε διπλανές των ναών αίθουσες, γινόταν μία μικρή δεξίωση. Εκεί καθόταν και μας χαιρετούσε όλους, συζητούσε μαζί μας και πολλές φορές ρωτούσε και ενδιαφερόταν γιά διάφορα θέματα ή προβλήματα των όσων έχουν απομείνει Ρωμηών.

Βρέθηκα κοντά του σε πολλές μεταβάσεις του στην ενδοχώρα της Μ.Ασίας. Και οι ωραίες αναμνήσεις μου και φωτογραφίες μαζί του είναι πολλές. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μία φορά σε ένα μεγάλο πρώην Ρωμέϊκο χωριό κοντά στην Μηχανιώνα που πήγαμε όλοι μαζί του ερχόμενοι από την Αρτάκη. Ζήτησε να πάμε στην ερειπωμένη εκκλησία.  Πάντα όταν πήγαινε σε πρώην Ρωμέϊκα χωριά έμπαινε στις ερειπωμένες εκκλησιές ακολουθούμενος και από τους ντόπιους Τούρκους κατοίκους και όλα τα πολλά παιδιά τους που τα ασήμωνε όλα και ρώταγε τι μνήμη Αγίου ήταν ο ερειπωμένος ναός. Οταν του έλεγαν έψαλλε το κατάλληλο απολυτίκιο. 

Σε αυτό λοιπόν το χωριό ο ερειπωμένος ναός ήταν στην μνήμη του Προδρόμου. Ημουν δίπλα του. Μου λέει " Ψάλε μας μουσικολογιώτατε το απολυτίκιό του". Ηταν το "Μνήμη δικαίου μετ' εγκωμίων...". Ενα μεγάλο και δυσκολομνημόνευτο απολυτίκιο. Με έπιασε κρύος ιδρώτας μήπως χάσω τα λόγια. Ευτυχώς το τελείωσα όλο σωστά.

Θα κλείσω αυτήν την καρδιακή ανάρτηση γράφοντας λίγα σχετικά γιά το οφίκκιο του Αρχοντος Μαϊστορος της Μεγ. Εκκλησίας που μου απένειμε. Στις 8-7-2022, εορτή της Αγίας Κυριακής, εορτάζει ο ομώνυμος μεγάλος και περικαλλής ναός στο Κοντοσκάλι. Πάντα κάθε χρόνο προσέρχεται με όλη την συνοδεία του ο Πατριάρχης. Ηλθε και την παραπάνω ημερομηνία. Ελειπε ο Πρωτοψάλτης. Ψάλαμε δεξιά ο Α' Δομέστικος και εγώ. Καθόμουν σχεδόν δίπλα του. Εκεί σε όλους τους ναούς της Πόλης, τα ψαλτήρια είναι στην πρέπουσα θέση και όχι όπως εδώ στην Ελλάδα, που είναι σχεδόν σε όλες τις εκκλησίες παραπεταμένα στούς πλαϊνούς τοίχους και προς εξαφάνιση. Εψαλλα τα περισσότερα και τον Απόστολο. 

Μετά την ακολουθία στην αίθουσα, κάλεσε τον Αρχιερατικό επίτροπο της περιφέρειας Μητροπολίτη Σηλυβρίας κ.Μάξιμο και του είπε "Ενημερώστε τον κ.Τζανάκο ότι στις 11 Σεπτεμβρίου στο Φανάρι θα τον χειροθετήσω. Οπερ και εγένετο. Και είναι ιδιαίτερη η τιμή διότι είμαι από τους ελάχιστους οφικκιάλιους Ψάλτες που χειροθετήθηκα από τόν ίδιο τον Πατριάρχη, στο Φανάρι και με Ψάλτη τον Αρχοντα Πρωτοψάλτη της Μεγ. Εκκλησίας. Τα υπόλοιπα περί της χειροθεσίας μου είναι γνωστά στην ανάρτηση μου Ε Δ Ω.  

Απεχώρησα από την Κων/πολη το 2024 ένεκα οικογενειακών λόγων. Είχα όμως την ευκαιρία και τιμή να ψάλλω κατά την Πατριαρχική λειτουργία  στις 26/11/2024, εορτή του Αγίου Νίκωνος στην Σπάρτη, που προσήλθε και λάμπρυνε με την παρουσία του και την πανήγυρη και την πόλη. Και ένιωσα ότι μας μετέφερε την μοναδική Κων/πολίτικη αύρα της Μεγάλης Εκκλησίας, του Φαναρίου και την δική του ευλογία και αρχοντιά. Σχετική ανάρτηση Ε Δ Ω. 

Εν κατακλείδι και επανερχόμενος στην σκέψη του φίλου μου που αναφέρω στην αρχή, νιώθω και τυχερός και προνομιούχος που και έζησα και ζώ αυτήν την εποχή του Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Και του εύχομαι να είναι γιά πολλά χρόνια ακόμη έτσι, όπως τον ξέρουμε. Ακμαίος και αγέρωχος. Παραθέτω ως ενθύμιον ένα μικρό βιντεάκι με το Πολυχρόνιο που έψαλλε ο Αρχων Πρωτοψάλτης και ο Α' Δομέστικος στο τέλος της ακολουθίας της χειροθεσίας μου. Αλήθεια τι ιδιαίτερα τιμητικό και συγκινητικό, στο τέλος του Πολυχρονίου του, να ακούς τον πρώτο της Ορθοδοξίας να σου λέει " Να μας ζήσετε".

Μεγάλη Εβδομάδα & Πάσχα 2025.

Μία ακόμη μεγαλοβδομάδα με το Πάσχα έψαλλα και βέβαια καταμετρήθηκαν στην μακρά ψαλτική μου πορεία. Ομως φέτος ήταν κάπως διαφορετικά από πλευράς τακτικών ψαλτικών υποχρεώσεων. Συγκεκριμένα και ένεκα ενός ειδικού λόγου, δεν κατέχω από την αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής θέση μόνιμου Ψάλτου. 

Ομως δεν μπόρεσα να αρνηθώ να ψάλλω σε συγκεκριμένες ακολουθίες της μεγ. εβδομάδος, όταν με προσκάλεσε προς τούτο, ο παλαιόθεν φίλος πατήρ Κυριάκος Χριστάκης, εφημέριος του χωριού Νιάτα. Το συγκεκριμένο χωριό είναι ένα  ορεινό και με δραστήριους κατοίκους χωριό και έχει πλούσιο ιστορικό παρελθόν από τους Βυζαντινούς τουλάχιστον χρόνους. 

Εχει περίπου χίλιους κατοίκους και έναν κεντρικό ωραίο ναό των Ταξιαρχών. Μάλιστα έχει και πλούσια Ψαλτική παράδοση αφού όπως έμαθα πάντα παλαιότερα είχε καλούς ψάλτες και βοηθούς. Ακόμη και σήμερα πολλά νέα παιδιά καταγόμενα από τα Νιάτα είναι καλοί Ψάλτες, μεταξύ αυτών ο φίλος Πρωτοψάλτης χοράρχης και δάσκαλος της Ψαλτικής Γιώργος Ντόβολος, που δραστηριοποιείται στην Αθήνα.

Θέλω να αναφερθώ ειδικά και στον φίλο εφημέριο του χωριού τον π.Κυριάκο. Πρόκειται γιά έναν έγγαμο πρόσχαρο και με φόβο Θεού κληρικό παλαιάς κοπής που μου θυμίζει σε πολλά τον αείμνηστο πατέρα μου. Εχει μεράκι γιά την ψαλτική και προσέχει τους Ψάλτες και γενικά τους συνεργάτες του. Επίσης προσελκύει με τον τρόπο του πολλά παιδιά του χωριού στο ιερό και στα αναλόγια, κάτι που σήμερα δεν το βρίσκεις εύκολα στις περισσότερες ενορίες. Πρέπει να αναφέρω και τους επιτρόπους του Ναού, οι οποίοι σε άριστη συνεργασία με τον εφημέριο, έφεραν επαρκέστατα εις πέρας, όλες τις δύσκολες και ιδιαίτερες εργασίες της μεγαλοβδομάδας, όπως στολισμούς, ευπρεπισμούς, μικρόφωνα, εξέδρες κλπ κλπ. 

Εψαλλα σε λίγες επιλεγμένες ακολουθίες. Αριστερά έψαλλε έναν νέο παληκάρι ο Κώστας, που γνωρίζει μουσική και είχαμε πολύ καλή συνεργασία. Ολες οι ακολουθίες έγιναν με απόλυτη τήρηση του τυπικού και χωρίς τα γνωστά παρατράγουδα που συνηθίζονται σε πολλές ενορίες -κυρίως στην Αθήνα και στα νησιά-,  όπως υπερβολικοί και άσκοποι στολισμοί, θορυβώδεις εκδηλώσεις στην πρώτη Ανάσταση και πολλά άλλα. Ηταν για μένα ένα Πάσχα ειρηνικό και προσευχητικό. Και -Δόξα τω Θεώ- πάλιν είχα πλήρη φωνητική επάρκεια. Τους ευχαριστώ όλους. Επέλεξα μερικά βίντεο ως ενθύμια και τα αναρτώ κατωτέρω. Χριστός Ανέστη. 

1ο)-Δόξα Κασσιανής Πέτρου-(σύντομο)

 

 2ο)-Και νύν Ηδη βάπτεται κάλαμος-Πέτρου

3ο) Ανάστα ο Θεός-Προκείμενον Μ.Σαββάτου-π.Κυριάκος

4ο) Δόξα Αναστάσεως ημέρα

Ιάσων Τζανάκος - Μπάλος Αιγαίου στο Τιρόλο της Αυστρίας...

Ενα μεγάλο παιδικό μου όνειρο ήταν να μάθω βιολί. Καθόμουν με τις ώρες στα τοπικά πανηγύρια και παρακολουθούσα με απόλυτη προσήλωση τους βιολιτζήδες, όταν "έπαιζαν" τα παραδοσιακά τραγούδια του τόπου μας. Δεν ήταν τίποτα βιρτουόζοι. Πρακτικοί οργανοπαίχτες ήταν. Ομως και πολλά τοπικά τραγούδια ήξεραν και έβγαζαν επάξια τα πανηγύρια των χωριών και ευχαριστιόταν ο κόσμος. Θυμάμαι είχα φτιάξει και αυτοσχέδιο βιολί. Τέτοια τρέλα με αυτό το όργανο είχα. Δυστυχώς στον τόπο που μέναμε και στα χρόνια που ήμουν παιδί, δεν ήταν καθόλου εύκολο να βρείς βιολί και ανθρώπους να στο μάθουν. Ετσι έμεινα με το όνειρο.

Οταν κατάλαβα ότι ο υιός Ιάσων είχε την ίδια επιθυμία, του αγόρασα βιολί και τον εγραψα σε ωδείο. Μην του μείνει και αυτουνού απωθημένο. Προχώρησε λοιπόν τις βασικές σπουδές του στο βιολί. Και όταν έγινε φοιτητής στο Πολυτεχνείο, έκανε το μεγάλο βήμα. Τα άφησε όλα γιά χάρη του βιολιού. Πήγε Ολλανδία και Αυστρία. Στα μεγάλα σαλόνια και κέντρα κλασικού βιολιού. Και πήρε πτυχία και μεταπτυχιακά. Η πορεία του δεν ήταν καθόλου εύκολη. Το βιολί θέλει πολλές ώρες και συνεχή εξάσκηση. Τα δε έξοδα είναι τεράστια. Αλλά όλα τα πετυχαίνεις αν το αγαπήσεις και αν έχεις θέληση. Τώρα διαμένει και διδάσκει ο ίδιος σε σχολεία της Αυστριας.

Κάθε φορά που μιλούσαμε γιά το βιολί, του ζητούσα να μάθει να παίζει -έστω και με τον κλασικό τρόπο- και μερικούς παραδοσιακούς δικούς μας σκοπούς και όχι μόνο κλασικά. Μού έκανε τελικά την χάρη. Αναρτώ λοιπόν βίντεο από χθεσινή συναυλία με συναδέλφους του σε ένα από τα ωδεία που διδάσκει στο Τιρόλο της Αυστρίας, όπου "παίζει" έναν Αιγαιοπελαγίτικο μπάλο.  Και εκτός από μένα θα ευχαριστιέται και η γιαγιά του η Καλλιόπη -αν τον ακούει από το υπερπέραν....-, αφού κάθε φορά που τον έβλεπε όταν ζούσε του έλεγε "βάρα Ιάσονα το βιολάκι σου".

Οι ιστοσελίδες του Ιάσονα για περισσότερες πληροφορίες και βίντεο είναι:

https://www.facebook.com/JBOY.tzanakos

https://www.youtube.com/@IIAASSOONN

Καλό Πάσχα νά έχουμε. 

Πανήγυρις Οσίου Νίκωνος. Πατριαρχική χοροστασία & Θ.Λειτουργία-Σπάρτη 25-26/11/2024

 

Ιδιαίτερα λαμπρή και πανηγυρική ήταν η φετινή πανήγυρις του πολιούχου Σπάρτης Οσίου Νίκωνος του επονομαζομένου "Μετανοείτε", κατά το διήμερον 25-26/11/2024. Και τούτο επειδή προεξήρχε όλων των ακολουθιών και ευλόγησε όλο το πλήρωμα της τοπικής Λακεδαιμόνιας Εκκλησίας, ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ Βαρθολομαίος.

Είναι πρώτη φορά ανά τους αιώνες -όπως ανέφερε στον λόγο υποδοχής του Πατριάρχου ο επιχώριος Μητροπολίτης μας, ο Μονεμβασίας & Σπάρτης κ.Ευστάθιος- που Οικουμενικός Πατριάρχης επισκέπτεται την Λακωνική γή. Η επίσκεψή του οριστικοποιήθηκε και αναγγέλθηκε πρό διμήνου περίπου. Εκ του λόγου τούτου ο Μητροπολίτης μας, επέλεξε και  έθεσε σε "συναγερμό" στελέχη απο  κληρικούς και λαϊκούς της Μητρόπολης, κατένειμε αρμοδιότητες και έδωσε σχετικές οδηγίες με σκοπό την άρτια προετοιμασία και επιτυχημένη υποδοχή και φιλοξενία μίας τέτοιας υψηλής προσωπικότητας παγκοσμίου κύρους και εμβέλειας, στην τοπική Μητρόπολη και στην Λακωνική γή.

Εις ότι με αφορά, με εκάλεσε και εμένα και με ερώτησε αν δέχομαι -ως Οφικιάλιος της Μεγ.Εκκλησίας- να αναλάβω την ευθύνη και χοραρχία του δεξιού αναλογίου. Αποδέχθηκα την λίαν τιμητική αλλά και υπεύθυνη πρόταση με σεβασμό και πρός τον σεβαστό Μητροπολίτη μας, αλλά και πρός το πρόσωπο του Πατριάρχου μας και το Οικ.Πατριαρχείο. Μάλιστα μου κοινοποιήθηκε και γραπτώς, η σχετική Μητροπολιτική απόφαση γιά τον ορισμό μου ως υπευθύνου χοράρχου του δεξιού αναλογίου.  

Είναι ευλογημένη ευκαιρία αλλά και προνόμιο γιά κάθε Ψάλτη, να αναλάβει την ευθύνη ακολουθιών, με παρουσία και συμμετοχή του Οικουμενικού Πατριάρχου. Και μάλιστα όχι σε απλή χοροστασία, αλλά Πατριαρχική λειτουργία. Στην καθέδρα του σε Πατριαρχικές Λειτουργίες μόνον οι Αρχοντες Πρωτοψάλτης και Λαμπαδάριος ψάλλουν. 

Στο εξωτερικό οταν λειτουργήσει, απαιτείται καλή προετοιμασία, συνεργασία με την ακολουθία του Πατριάρχου γιά το ιδιαίτερο τυπικό, την γνώση των βάσεων (τονικότητα) που επιθυμεί, τι Λειτουργικά, τι "Αγαπήσω Σε" ή τι Πολυχρόνιο απαιτούνται κάθε φορά, πότε λέμε "Εις πολλά..." και άλλα πολλά. Αυτά όλα τα είδα και τα έζησα κατά την 5ετή παρουσία μου στην Κπολη και σε πολλές Πατριαρχικές χοροστασίες και Λειτουργίες που παρευρέθηκα δίπλα στον Αρχοντα Πρωτοψάλτη.

Ετσι -έχοντας αυτές τις γνώσεις και εμπειρίες- προετοίμασα κατάλληλα κατά το μικρό διάστημα της προετοιμασίας, έναν οκταμελή χορό από Ψάλτες μέλη του Συλλόγου Ιεροψαλτών Λακωνίας "Πέτρος ο Πελοποννήσιος". Και ευτυχώς όλα πήγαν πολύ καλά, πέραν πάσης προσδοκίας, παρά τις αντιξοότητες που συναντήσαμε. Αναφέρω μία λεπτομέρεια περί του Πολυχρονισμού του Πατριάρχου. Εις μεν τον ΠΠΝ και εντός ακολουθιών, ψάλλεται το σε ήχο Β σύντομο. Εκτός ναών και ακολουθιών, συνήθως ψάλλεται αυτό σε πλ.δ ή κατ' άλλους εναρμόνιο βαρύ του Πρίγγου. Για την ευλογημένη επίσκεψη του Πατριάρχου, τόνισα ένα Πολυχρόνιον σε πλ.Α ήχο. Που καλύπτει νομίζω αμφότερες τις περιπτώσεις. Αυτό ψάλλαμε κατά την τελετή υποδοχής. Του Β' ήχου το ψάλλαμε την εόρτιο ημέρα εντός ακολουθίας.

Οφείλω σε όλα τα μέλη του χορού ιδιαίτερες ευχαριστίες. Θέλω όμως να αναφέρω εξ όλων αυτών τους τέσσερις βασικούς που "σήκωσαν" και το κύριο βάρος της ψαλτικής ευθύνης. Τον Πρωτοψάλτη του Μητρ.Ι.Ν. Σπάρτης και δ/ντή της σχολής Βυζ.Μουσικής κ.Παναγιώτη Χρόνη, έναν άριστα κατηρτισμένο και με εξαιρετική φωνή Ψάλτη. 

Τον Λαμπαδάριο του πανηγυρίζοντος ναού κ. Κονίδη Ανάργυρο, με την γεμάτη όμορφη φωνή και την ευστροφία. Τον μαθητή μου Ευάγγελο Θεοδώρου, Λαμπαδάριο του Μητροπολιτικού ναού, που κοπίασε πολύ πέραν της ψαλτικής βοήθειας και γιά την όλη οργάνωση της χορωδίας. Επίσης τον κ.Κατούνα Νικόλαο που είχε την ευθύνη των ισοκρατών. Τέλος τον μικρό κανονάρχο Θεόδωρο,ένα ανερχόμενο αστεράκι. Που απήγγειλε τα "Κέλευσον",όπως τους παλιούς Πατριαρχικούς κανονάρχους. Επίσης να αναφέρω την άψογη συνεργασία μας με τον αριστερό χορό και ιδιαίτερα στον χοράρχη κ.Γεωργαρά Βασίλειο, Πρωτοψάλτη Μητρ.ναού Τριπόλεως.

Τα μέλη που επιλέγησαν ήταν όλα μέλη Πατριαρχικών Ψαλτών, κυρίως και βεβαίως του Διδασκάλου Πέτρου. Τα δύο Δοξαστικά εσπερίων και αίνων τα μελοποίησε ο εκ Κρήτης φίλος και Πρωτοψάλτης κ.Τσακίρογλου Χρήστος. Η όλη ακολουθία -ειδικά το πρωϊ- που δεν χοροστάτησε ο Πατριάρχης αλλά άλλος Αρχιερεύς που δεν λειτούργησε, είχε μερικές τυπικές διαφορές από τις συνήθεις. Γιά να λάβει καιρό ο Πατριάρχης εντός του ιερού και να ενδυθεί όταν προσήλθε, καθυστερήσαμε τους αίνους ψάλλοντας στιχολογία των αίνων και αργά και σύντομα τα στιχηρά προσόμοια. Να αναφέρω ότι χερουβικό ψάλλαμε το αργό σε πλ.Δ ήχο του Πέτρου και λειτουργικά τα ομόηχα του Κων.Πρίγγου.

Εν τέλει, όλα κύλισαν ομαλά, σε χρόνους και τονικότητες. Τόσον ο Παναγιώτατος, οσον και ο οικείος Μητροπολίτης και οι υπόλοιποι Αρχιερείς, εξέφρασαν την ευαρέσκειά τους. Θέλω να αναφέρω ένα σχόλιο πολιού Μητροπολίτου του Οικ.Πατριαρχείου, γνώστου της Φαναριώτικης παράδοσης, που ανέφερε ότι παρακαλούθησε όλες τις ακολουθίες από τηλεορασεως και ένιωσε ως να ήταν από τον Πάνσεπτο στο Φανάρι. 

Από όλες τις ακολουθίες, επέλεξα και κοινοποιώ κι εδώ μερικά βίντεο. Ως ενθύμια και ως ευχαριστήρια στα μέλη του χορού. Ως επίλογο να επισημάνω κάτι που κατέληξα να πιστεύω ύστερα από πέντε δεκαετίες ψαλτικής μου εμπειρίας. Σε τέτοιες μεγάλες και ιδιαίτερες ακολουθίες, αλλά και γενικά, οι Ψάλτες ΔΕΝ είμαστε -και ούτε πρέπει να είμαστε-  οι "πρωταγωνιστές". Είμαστε οι υπεύθυνοι βοηθοί των λειτουργών γιά να καταφέρουν αυτοί να λειτουργήσουν με ταπεινότητα, συστολή και απλότητα. Αν το πετύχουμε αυτό, αυτοδίκαια κερδίζουμε την ανάλογη εκτίμηση αλλά και κυρίως την ψυχική μας ειρήνη.

Χαιρετώ λοιπόν εν ειρήνη.

Παραθέτω κατά σειράν τα εξής βίντεο:

1) Στίχοι αργής Δοξολογίας σε ήχο πλ.Α-Γ.Βιολάκη:

2) Πολυχρόνιον σε ήχο πλ.Α (Παν.Τζανάκου)

3]Κεκραγάριον-Ηχος Β'-Κων.Πρίγγου

4)Δόξα εσπερίων (Μέλος Χ.Τσακίρογλου)

5) Αξιον εστίν-Ηχος πλ.Δ'-Κων.Πρίγγου

Εορτή Αγίου Ευσταθίου.

Επί σειράν ετών και συγκεκριμένα από το έτος 2004 έως και το 2017, όντας Πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού ι.ναού Σπάρτης, κάθε χρόνο στις 20 Σεπτεμβρίου, έψαλλα με πανηγυρικό τρόπο στην εορτή του Αγίου Ευσταθίου. Και βέβαια αυτό γινόταν επειδή κατά την εν λόγω ημέρα και εορτή, άγει τα ονομαστήριά του ο Σεβ. Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.Ευστάθιος.  

Οι εόρτιες ακολουθίες τόσον του Εσπερινού όσον και του Ορθρου με την Θ.Λειτουργία, τελούντο στον Μητροπολιτικό ναό. Καθε χρόνο ήταν και μία διαφορετική ψαλτική εμπειρία αλλά και γενικότερα. Επίσης κάθε χρόνο υπήρχε προσέλευση πολλών Μητροπολιτών, κληρικών και πολιτών γιά να συνεορτάσουν και να ευχηθούν στον εορτάζοντα Μητροπολίτη. Ενθυμούμαι μία χρονιά που είχαν προσέλθει και συλλειτούργησαν περί τους τριάντα Μητροπολίτες και ο τότε Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος. Είναι γνωστόν ότι ο Μητροπολίτης Ευστάθιος είναι ένας από τους πλέον επιφανείς και με ιδιαίτερο κύρος Μητροπολίτες, τόσο στην επαρχία του, όσον και σε ολόκληρο τον εκκλησιαστικό χώρο.

Από το έτος 2017 που αποχώρησα από την πρωτοψαλτεία του Μητροπολιτικού ναού Σπάρτης -καθ' ότι εγκαταστάθηκα στην Κων/πολη μέχρι το 2023- δεν έψαλλα ξανά στην εορτή του Αγίου Ευσταθίου. Φέτος όμως είχα την τιμή να ψάλλω και πάλιν κατά τον Ορθρο και την Θ.Λειτουργία, στον επ' ονόματι του Αγίου Ευσταθίου ιερό ναό που βρίσκεται στους χώρους του επιβλητικού γηροκομείου Μολάων. Πρέπει να αναφέρω ότι και το γηροκομείο και ο ναός έγιναν επί των ημερών του Μητροπολίτου Ευσταθίου, με δικές του ενέργειες και φροντίδες. Προσήλθε και λειτούργησε ο εορτάζων Μητροπολίτης. Συλλειτούργησαν μαζί του και άλλοι Μητροπολίτες και ιερείς. 

Ολα πήγαν κατ' ευχήν με τάξη και ευπρέπεια. Θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφέρω ό,τι στο τέλος κατά την ευχαριστήρια ομιλία του πρός όλους, ο σεβαστός Μητροπολιτης αναφέρθηκε με λίαν επαινετικά λόγια και στο άτομό μου. Και θέλω και απ' εδώ να τον ευχαριστήσω και να αναφέρω ότι η συνεργασία μας όλα τα χρόνια της πρωτοψαλτείας μου ήταν άψογη, οι δε αναμνήσεις μου ανεξίτηλες. Στην ιστοσελίδα της Μητροπόλεως  Ε Δ Ω  υπάρχει εκτενής αναφορά καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Εκτός των φωτογραφιών παραθέτω ως ενθύμιον και ένα βίντεο με ηχητικά το απολυτίκιον του Αγίου και το Δόξα των αίνων.

Σεβασμιώτατε έτη πολλά. Και του χρόνου.

Ο βιολονίστας υιός Ιάσων Τζανάκος.Μουσικό καλοκαίρι 2024.

 Εχω ξαναγράψει για τον υιό Ιάσονα και την πλήρη και αποκλειστική του απασχόληση με το κλασικό βιολί,παιδιόθεν. Τώρα ζεί και εργάζεται ως βιολονίστας και καθηγητής του βιολιού στην Αυστρία στην όμορφη περιοχή του Τιρόλο στην πόλη Ινσμπρουκ. Βέβαια κάθε καλοκαίρι δεν ξεχνά και την πατρίδα του. Και όχι μόνο για διακοπές. 

Εδω και μερικά χρόνια (πρό κοβιντ), με πρωτοβουλία της Αυστριακής πρεσβείας στην Ελλάδα, ερχόταν με μία ορχήστρα εγχόρδων. Εδιναν συναυλίες σε διάφορα μέρη της Ελλάδος. Ετσι και φέτος ήλθε μαζί με την εν λόγω ορχήστρα και τα νεαρά ταλαντούχα μέλη της και έδωσαν συναυλίες σε όμορφα μέρη της Πελοποννήσου, όπως στην Καρδαμύλη, στην Στούπα, στην Κορώνη και στην αρχαία Κόρινθο, πάντα με μέριμνα και χορηγία της Αυστριακής πρεσβείας. 

Κατάφερα να πάω στην συναυλία της Στούπας. Παρά την ζέστη, σε ένα όμορφο πέτρινο θεατράκι, με την θάλασσα σχεδόν να εφάπτεται σε αυτό και με το ολόγιομο φεγγάρι του Ιουλίου από πάνω, απόλαυσα μαζί με αρκετούς άλλους Ελληνες και αλλοδαπούς -κυρίως Γερμανούς- μία ευφρόσυνη μουσική πανδαισία. Μάλιστα εκτός από συνθέσεις μεγάλων κλασικών συνθετών, το πρόγραμμα περιελάμβανε και μία σύνθεση του Ιάσονα -έχει και αυτό το ταλέντο-, εμπνευσμένη από τον πυρρίχιο. 

Μετά τις συναυλίες τον είχα μερικές μέρες γιά κάποια μπανάκια και επισκέψεις. Πρώτα από όλα στην Καρέα βέβαια, στην Αρεόπολη, στο Οίτυλο και σε όλα αυτά τα Μανιάτικα πατρογονικά μέρη, τα οποία ποτέ δεν ξεχνά και πάντα τα αναπολεί με μία ιδιαίτερη αγάπη. 

Επίσης στο Γύθειο και την Μονεμβασιά τα οποία είναι μέρη με ομορφιά αλλά και ιστορία. Εκτός από τις φωτό αναρτώ και ένα μικρό ερασιτεχνικό βιντεάκι με επιλεγμένα σύντομα χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την συναυλία, όπως τον Ελληνοαυστριακό καθηγητή που αναφέρεται στον Ιάσονα, αλλά και σε ...μένα ως τον πατέρα του και ψάλτη, τον Ιάσονα να επεξηγεί μουσικά τις συνθέσεις, καθώς και ένα μικρό μέρος της δικής του σύνθεσης, όπως το ερμήνευσε η ορχήστρα. Πάντα τέτοια. Καλό καλοκαίρι. 

Γιά περισσότερα μουσικά στοιχεία που αφορούν στον Ιάσονα, αλλά και πολλά πλήρη και με επαγγελματικό ήχο βίντεο, οι ιστοδιευθύνσεις του είναι:

Youtube: https://youtube.com/@iiaassoonn?si=a3HpE468jRQzE6e8

Instagram:https://www.instagram.com/iasontzanakos?igsh=NWVwajRjODA5ejA2

Λίγη Καρέα...και πάλιν και πολλάκις.

Ξαναβρέθηκα στο χωριουδάκι που γεννήθηκα, την Καρέα της Μάνης. Εχω ξαναγράψει γι αυτήν από εδώ πολλές φορές. Αν και οι δυνάμεις και η όρεξη για δουλιές δεν είναι όπως παλιά, τακτοποίησα κήπους αυλές και άσπρισα, όπως κάνω τόσα χρόνια, τοίχους και καλντερίμια, εσωτερικά και εξωτερικά.

Η Καρέα δεν είναι όπως την θυμάμαι εγώ. Δεν είναι ούτε και όπως ήταν πρίν από είκοσι χρόνια, όταν άρχισα να επισκευάζω το μισό του πατρικού σπιτιού, όπως μού το κληρονόμησαν οι γονείς μου. Που έκαναν -ακούσια βέβαια- ένα μεγάλο λάθος στον τρόπο που το αδελφοχώρισαν πριν εγκαταλείψουν τον μάταιο τούτο κόσμο -όντας εγώ ανήλικος χωρίς γνώσεις κληρονομιών κλπ- και που οδηγηθηκα αργότερα σε μπλεξίματα. Γιατί ένα σπίτι ομοιογενές, με τους ζωτικούς του χώρους και με την εν γένει "προσωπικότητά" του, δεν το χωρίζεις στην μέση, κόβοντάς το σαν φέτα καρπούζι στα δύο. Και μάλιστα ένα αρχοντόσπιτο όπως ήταν, που δέσποζε της πλατείας. Τώρα κατήντησε αγνώριστο από τις μεσοτοιχίες, τις διπλές πόρτες την ανομοιομορφία και την αναμενόμενη εγκατάλειψη. Χώρια που εγώ κληρονόμησα -ένεκα της γειτνίασης- και άλλα τραγελαφικά απρόοπτα. 

Κατ' αρχήν η Καρέα, δεν έχει πλέον ούτε ένα καφενείο, από τρία που είχε. Για μπακάλικο δεν το συζητάμε. Ψωμί ή ένα γιαούρτι αν θέλεις, πρέπει να οδηγάς αυτοκίνητο  και να πάς είκοσι χιλιόμετρα απόσταση στην Αρεόπολη γιά να τα αγοράσεις. Αλλά και το κλίμα δεν είναι όπως ήταν. Χωρίς κλιματιστικό δεν αντέχεται η Καρέα το μεσημέρι τα καλοκαίρια. Και γιά μπάνια από την Καρέα αν θές να πάς, είναι πρόβλημα. Απόσταση κουραστική, κακοί δρόμοι και οι κοντινότερες "παραλίες" στην Τσίπα και το Λιμένι όχι τόσο ομαλές και καλές. Με λίγα λόγια η Καρέα για όλους εμάς που δεν μείναμε εκεί αλλά μετά το γυμνάσιο φύγαμε και σταδιοδρομήσαμε αλλού και πηγαίναμε εκεί ως "τουρίστες",έχει ημερομηνία λήξεως. Δεν γίνεται κάποιος -και μάλιστα μεγάλος σε ηλικία- να αντέξει να μείνει μόνιμα.

Ομως ο τόπος που γενιέσαι και μεγαλώνεις και σε αυτόν αποκτάς τις πρώτες ανεξίτηλες αναμνήσεις και εμπειρίες, είναι βίωμα ζωής. Και πάντα -ότι αρνητικό υστέρημα έναντι άλλων ωραίων χωριών και τόπων έχει- σε τραβά. Αλλωστε γι αυτό έμπλεξα πριν μερικά χρόνια με μαστόρους, τσιμέντα, τοίχους και τόσα άλλα, ίσως χωρίς αντίστοιχη των κόπων και των εξόδων αξία, οικιστική ή τουριστική. Κι ας το θεωρώ τώρα ως ένα μεγάλο λάθος μου από κάθε πλευρά. 

Παραθέτω εκτός τις φωτό και ένα μικρο βιντεάκι. Με τον γεροπλάτανο της πλατείας, με τους ήχους από τα Καριωτάκια τζιτζικάκια, που χρόνια πολλά, πάντα ως ασματικοί τέτιγες, δεν μας ξεχνούν. Εκεί που αμέτρητες φορές παιδάκι, έφαγα τα πόδια μου με την μπάλα ποδοσφαίρου από πανιά, με το κρυφτό την αμπάριζα, τις αμάδες και τόσα άλλα παιχνίδια που χάθηκαν. 

Καλό καλοκαίρι του 2024....Καληνύχτα Καρέα.....

Αγιος Στέφανος (Yeşilköy) Κων/λεως-Αγιος Στέφανος Αττικής. Εκατό χρόνια ιστορία.

 

Εκατό (100) χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος, από την χρονιά που -μετά τα τραγικά γεγονότα του 1922- κατατρεγμένοι και εμπερίστατοι, κατέφυγαν οι κάτοικοι του Αγίου Στεφάνου Κων/λεως στην Ελλάδα. Και πολλοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του σημερινού Αγίου Στεφάνου, που δεν λεγόταν τότε έτσι, αλλά έλαβε την ονομασία μετά την εγκατάσταση των Αγιοστεφανιτών της Κων/λεως. 

Ετσι με πρωτοβουλία του εφημερίου και προϊσταμμένου του ιερού ναού Κοιμ.Θτκου/Αγ.Στεφάνου πατρός Χρυσοβαλάντη Θεοδώρου, καθ' όλο το έτος 2024 προγραμματίσθηκαν και οργανώθηκαν εκδηλώσεις μνήμης. Μεταξύ όλων αυτών των εκδηλώσεων προγραμματίσθηκε η τέλεση Θείας Λειτουργίας, κόλυβο γιά τον σήμερον εορταζόμενο Αγιο Γρηγόριο Δέρκων και εν συνεχεία τέλεση μνημοσύνου γιά τους αείμνηστους πρόσφυγες. 

Ως γνωστόν η περιοχή του Αγίου Στεφάνου Κων/λεως, ανήκει εκκλησιαστικά στην γεροντική ιερά Μητρόπολη Δέρκων του Οικ.Πατριαρχείου. Ετσι κλήθηκε και λειτούργησε ο νυν Μητροπολίτης Δέρκων κ.Απόστολος, ένας από τους πλέον σημαντικούς και δραστήριους Αρχιερείς του θρόνου. Τον γνωρίζω από πενταετίας, από τότε που πρωτοπήγα στην Κων/λη. 

Είναι βέρος Κων/πολίτης, μειλίχιος και καταδεκτικός, σπούδασε στην Θεολογική σχολή Χάλκης, του αρέσει η σωστή ψαλτική και είναι επίσης σπουδαίος λειτουργός. Γιά το ψαλτικό μέρος της ακολουθίας κλήθηκα από τον π.Χρυσοβαλάντη ( ο οποίος όπως έχω ξαναγράψει ήταν πριν ιερωθεί πρωτοψάλτης πρώτης γραμμής σε κεντρικούς ναούς των Αθηνών), να ψάλλω, μαζί με τον φίλο και μαθητή μου, συνιδρυτή του ΟΦΕΛΠ και της Ψαλτικής Ευάγγελο Θεοδώρου, λαμπαδάριο του Μητρ.ιερού ναού Σπάρτης. Ολα πήγαν καλά. 

Τελέσθηκε μία πανηγυρική Θ.Λειτουργία κατά τα Πατριαρχικά πρότυπα. Εκτός από τους ψάλτες του ναού, ήλθαν και μερικοί φίλοι ψάλτες, γνωστοί μου από παλιά, τότε που ήμουν Πρωτοψάλτης στην Ευαγγελίστρια της κοντινής Νέας Ερυθραίας, μεταξύ αυτών ο παλαιόθεν φίλος, πολύ γνωστός στον ψαλτικό κοσμο και Πρωτοψάλτης Αμαρουσίου Θανάσης Ντζάνης και ο επίσης παλαιός φίλος και φιλόμουσος Μενέλαος Βασιλείου. 

Τύχαμε όλοι από τον π.Χρυσοβαλάντη και τον συνεφημέριό του π.Γεώργιο, αβραμιαίας φιλοξενίας και νιώσαμε την αγάπη όλων και την Κων/πολίτικη αύρα. Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν με ξενάγηση στο σπουδαίο εκκλησιαστικό μουσείο που στεγάζεται κάτωθεν του περικαλλούς ναού, αλλά και το απόγευμα στο πνευματικό κέντρο του Δήμου με ομιλίες, τραγούδια και χορούς της Μ.Ασίας, από τα σχολεία της περιοχής. Γενικά όλα έγιναν με τάξη, με μεράκι, με σεβασμό στην μνήμη των προγόνων. 

Εχω ξαναγράψει γιά τον περικαλή και μεγαλοπρεπή ιερό ναό του Αγίου Στεφάνου Ε Δ Ω.   Περισσότερες λεπτομέρειες γιά τις ακολουθίες και τις εορταστικές εκδηλώσεις, καθώς και πολλές φωτογραφίες υπάρχουν στην ανάρτηση εκκλησιαστικής ιστοσελίδας Ε Δ Ω.  Ως ενθύμιον επίσης παραθέτω ένα ερασιτεχνικό βίντεο, στο οποίο ψάλλουμε το αντί Αξιον εστίν μεγαλυνάριον Ευφραίνου-Αγάλλου, σε μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου.  Χριστός Ανέστη.