Οι Χαιρετισμοί και ο Ακάθιστος ύμνος προς την Θεοτόκο, της Εκκλησιαστικής περιφέρειας Υψωμαθείων - Κοντοσκαλίου & Βλάγκας της Αρχιεπισκοπής Κων/λεως, τελούνται -κατά παλαιά παράδοση και μάλιστα πρωινές ώρες- στον ιερό ναό Παναγίας εξ κιόνων ή μαρμάρων.
Ο εν λόγω ναός βρίσκεται στην ευρύτερη περιφέρεια των Υψωμαθείων και συγκεκριμένα στον έβδομο λόφο της ιστορικής Βυζαντινής Κων/πολης. Η περιοχή σήμερα ονομάζεται από τους Τούρκους Κοτζά-Μουσταφά πασά (Koca mustafa pasa) και το σημείο όπου ο ναός Αlti Mermer. Η ιστορία του εν λόγω ναού χάνεται στα βάθη των αιώνων. Αρχικά ανηγέρθη στα πρώτα χρόνια ιδρύσεως της Κων/πολης, επ' ονόματι της Θεοτόκου. Το σημείο της περιοχής ονομαζόταν τότε Εξωκιόνιον, μάλλον από ανδριάντα του Μ.Κων/νου που ανηγέρθη εκεί. Μάλιστα αρχικά ήταν εκτός των δυτικών προστατευτικών τειχών. Αργότερα το τείχος επανασχεδιάστηκε και έτσι ο ναός περιελήφθη εντός της προστατευόμενης από τα τείχη Πόλεως, καθώς και όλοι οι ευρύτεροι χώροι του ναού, όπως πανδοχείο, νεκροταφείο κ.α.
Ο ναός είναι ιστορικός και θρυλούνται πάρα πολλά γιά την ιστορία του. Αναφέρεται σε διάφορα εγχειρίδια της Βυζαντινής Κων/πολης και σε διάφορες περιόδους. Λειτούργησε δε και ως Μοναστήρι. Μάλιστα κάποιος ιστορικός μας γνωστοποιεί ότι έζησε εκεί ως μοναχός, ο πασίγνωστος Οσιος υμνογράφος Ρωμανός ο μελωδός. Επίσης ιστορικά συγγράμματα αναφέρουν ότι για πολλά χρόνια καραβάνια προσκυνητών -κυρίως Σλάβοι- οδεύοντας γιά τους Αγίους τόπους, στάθμευαν στην Μονή για να προσκυνήσουν θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου, αλλά και για να ξαποστάσουν απ' το μεγάλο ταξίδι, αφού η Μονή είχε δυνατότητα παροχής φιλοξενίας. Πολλά στοιχεία γιά την ιστορία του ναού αλλά και ολόκληρης της περιοχής αναφέρουν οι Σκαρλάτος Βυζάντιος, Μ. Γεδεών κ. α και βρίσκονται
Ε Δ Ω.Βέβαια ο ναός υπέστη κατά καιρούς πολλές φορές καταστροφές από πυρκαγιές και άλλα βίαια γεγονότα. Πάντοτε όμως αποκαθίστατο. Στην μετά την άλωση εποχή και για άγνωστο χρονικό διάστημα, ο ναός έπεσε σε παρακμή. Πολλά και βασικά οικοδομικά του στοιχεία πρέπει να χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του μεγάλου και επιβλητικού τζαμιού με την ονομασία Hekimoglou Ali pasa cami που είναι ακριβώς απέναντι. Ακόμη και σήμερα στον τεράστιο αυλόγηρο του τζαμιού, βρίσκονται υπολείμματα από μεγάλους μαρμάρινους κίονες της πρώϊμης Βυζαντινής περιόδου. Αξιζει να αναφέρω και κάτι χαρακτηριστικό. Οι Μουσουλμάνοι τους νεκρούς τους δεν τους βάζουν εντός των τζαμιών, αλλά τους "διαβάζουν" οι χοτζάδες έξω. Εδώ λοιπόν, σε αυτό το τζαμί, τις σορούς τις τοποθετούν σε δύο σπασμένους μεγάλους κίονες.
Ο ναός το 1955 στα τραγικά γεγονότα του Σ/μβρίου, κατακάηκε σχεδόν ολοσχερώς. Μαζί και η θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου. Ανοικοδομήθηκε όμως πάλι και σήμερα βρίσκεται σε άριστη κατάσταση καθώς και το παραπλεύρως αυτού υπόγειο Αγίασμα. Στα αποκαϊδια βρέθηκαν υπέροχες εικόνες οι οποίες αποκαταστάθηκαν. Μάλιστα τελευταία επισημάνθηκε μία εικόνα του Τήνιου λαϊκού αγιογράφου Φραγκίσκου Δεσύπρη. Επίσης βρέθηκαν μουσικά βιβλία σε ένα εκ των οποίων βρήκα μία ανέκδοτη άγνωστη Δοξολογία του περιώνυμου Πρωτοψάλτου Γ.Ραιδεστηνού και την παρουσίασα ηχητικά και σε κείμενο
Ε Δ Ω. Οι χαιρετισμοί λοιπόν και ο Ακάθιστος ύμνος, όπως προανέφερα, τελούνται κάθε χρόνο με ιδιαίτερη λαμπρότητα, από τον Αρχιερατικό επόπτη της περιφέρειας Σεβ/το Μητροπολίτη Σηλυβρίας κ.Μάξιμο, ακολουθώντας την παλαιά παράδοση. Ετσι και φέτος τελέσθηκαν κανονικά, χωρίς περιορισμούς όπως τα δύο προηγούμενα χρόνια λόγω της πανδημίας και παρά τις όποιες αντιξοότητες και την σμίκρυνση του Ρωμέϊκου πληθυσμού. Ως ενθύμιον παραθέτω ένα μικρό βίντεο με απόσπασμα από εκφώνηση οίκου από τον μουσικολογιώτατο Ιεράρχη κατά τον παλαιό εκφωνητικό τρόπο.
Και του χρόνου και καλό Πάσχα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου