Ψαλτική Μεγαλοβδομάδα και Πάσχα 2022 στην Κων/πολη.

Δεν κατάφερα, λόγω κάποιων εκτάκτων υποχρεώσεων, να συντάξω αμέσως μετά το Πάσχα την παρούσα ανάρτηση. Την τελείωσα και την αναρτώ σήμερα, νομίζω όχι εκπρόθεσμα, αφού ακόμη είμαστε στο ευφρόσυνο Αναστάσιμο κλίμα και μία ημέρα προ της αποδόσεως της εορτής. Ηταν λοιπόν η τρίτη μεγαλοβδομάδα μου ως Ψάλτης στην Κπολη και ειδικά της περιφέρειας Υψωμαθείων Κοντοσκαλίου και Βλάγκας. 

Οπως έχω ξαναγράψει η εν λόγω περιφέρεια είναι στο ιστορικό κέντρο της Κπολης. Οι δε συνολικά δώδεκα εκκλησίες (και τρία αγιάσματα) που ανήκουν σε αυτή, είναι ιστορικές εκκλησιές και κοινότητες. Τώρα βέβαια η περιφέρεια δεν έχει τον πληθυσμό των Ρωμιών που είχε παλαιά. Ομως και γιά τους λίγους εναπομείναντες Ρωμιούς, αλλά  και για άλλους Χριστιανούς άλλων εθνικοτήτων, οι ακολουθίες γίνονται κανονικά, πλήρεις και με κάθε λιτή μεγαλοπρέπεια. 

Αυτό οφείλεται κυρίως στον Αρχιερατικό επόπτη της περιφέρειας, τον Σεβ/το Μητροπολίτη Σηλυβρίας κ.Μάξιμο, ο οποίος προέρχεται από την αυλή του Φαναρίου -αφού ήταν γιά πολλά χρόνια Μέγας Αρχιδιάκονος- πού κατέχει την Ψαλτική τέχνη και επιδιώκει οι ακολουθίες να τελούνται με μεράκι αλλά και σοβαρότητα. Επίσης συνέβαλλαν και η καλή συνεργασία με τους δύο ιερείς της περιφέρειας, τους διακόνους και τον αγαπητό Λαμπαδάριο και εξελισσόμενο σε άριστο Ψάλτη Σταύρο. 

Ακολουθίες τελέσθηκαν εναλλάξ σε όλους τους ναούς εκτός από αυτόν της Αναλήψεως Υψωμαθείων λόγω εργασιών. Οι μεγάλες ακολουθίες όπως Μ.Πέμπτη εσπέρας, Ανάσταση και Αγάπη έγιναν στον Αγιο Κων/νο Υψωμαθείων, αφού είναι ο κεντρικός, ο πλέον ιστορικός και ο μεγαλύτερος ναός της περιφέρειας. Αυτό που εμένα με συγκινεί ιδιαίτερα είναι το ότι βιώνεις, αν το επιδιώξεις, παρά τις δυσκολίες λόγω της αλλόθρησκης κοινωνίας, το κλίμα των ημερών.

Σου μένουν ανεξίτηλα στην μνήμη οι λιτές χωρίς φωταψίες και μεγάφωνα ακολουθίες. Οι εικόνες των ταπεινών νυμφίων, έργα λαϊκών ζωγράφων. Η ευωδία του μήλου που βράζουν με αρωματικά βότανα σε κάθε ναό την μεγαλοβδομάδα. Και τόσα άλλα που δεν τα διατηρήσαμε στην Ελλάδα. Παραθέτω λοιπόν ένα ψαλτικό οδοιπορικό περιληπτικό ανά ημέρα και ναό, με κάποιες φωτογραφίες και μερικά ηχητικά. Ως ενθύμια ζωής.

 1.- ΣΑΒΒΑΤΟΝ ΛΑΖΑΡΟΥ-ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΠ ΚΑΠΟΥ:

Γι αυτόν τον ιστορικό ναό έχω γράψει Ε Δ Ω. Σχεδόν  εφάπτεται των δυτικών τειχών και είναι απέναντι από την περιβόητη Κερκόπορτα. Εχει σπουδαίες εικόνες και τέμπλο. Εδω έψαλλαν πασίγνωστοι μεγάλοι Πρωτοψάλτες. Ολο το δάπεδο είναι από μαρμάρινες ταφόπλακες. Με ονόματα και εποχές πολύ παλιές. Ιδιαίτερα κατανυκτική αλλά και συγκινητική ατμόσφαιρα.

2.- ΚΥΡ.ΒΑΪΩΝ ΠΡΩΪ-ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΥΨΩΜΑΘΕΙΩΝ

Η πανηγυρική ακολουθία της Κυριακής των Βαϊων τελέσθηκε στον εν λόγω ταπεινό και με σπουδαίες εικόνες ναό. Μάλιστα εκκλησιάζονται πολλοί Χριστιανοί εξ Αντιοχείας που προσκομίζουν βάγια. Είναι από τους ελάχιστους ναούς που δεν υπέστη καταστροφές κατά τα τραγικά γεγονότα του 1955. Για τον ναό έχω γράψει Ε Δ Ω.

3.-ΚΥΡ. ΒΑΪΩΝ ΕΣΠΕΡΑΣ-ΑΓ.ΜΗΝΑΣ ΥΨΩΜΑΘΕΙΩΝ.

Η πρώτη ακολουθία του Νυμφίου και η είσοδος  πλέον στην κατανυκτική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδος έγινε στον ιστορικό αυτόν ναό. Εδώ που έψαλλε μικρός ο αείμνηστος κυρ Θρασύβουλος Στανίτσας. Ψάλλαμε κατ' επιθυμία του Αρχιερέως, αργό αλληλουάριο, αργό Ιδού ο Νυμφίος και όλα τα μέλη όπως ψάλλονται απ αιώνων στο Φανάρι. Λίαν ευχάριστη η παρουσία του φίλου Αγιορείτη (Διονυσιάτη) μουσικολογιωτάτου μοναχού Νικολάου. Να επισημάνω την σπουδαία εικόνα του Αγίου που συντηρήθηκε εσχάτως. Είναι λαϊκού ζωγράφου και είναι του 1734. Γιά τον Αγιο Μηνά έχω γράψει  Ε Δ Ω.  

4.-Μ.ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΣΠΕΡΑΣ-ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΥΨΩΜΑΘΕΙΩΝ.

Μία ακόμη ακολουθία στην περιφέρεια Υψωμαθείων. Στον έναν εκ των πέντε κατά σειράν ναών της περιοχής. Τον Αγιο Γεώργιο Κυπαρισσά. Ναός με μεγάλη ιστορία και προερχόμενος από τα Βυζαντινά χρόνια. Από τους λίγους παλαιούς ναούς με τρούλο. Δίπλα του υπάρχει αγίασμα της Μεταμορφώσεως. Τελευταία συντηρήθηκε εξωτερικά. Εχει δε και ωραία ακουστική. Απέναντι ακριβώς είναι μερικά εναπομείναντα ξύλινα σπίτια της παλιάς εποχής των Υψωμαθείων σε ένα από τα οποία διέμενε μικρός ο Θρασ. Στανίτσας.

5.-Μ.ΤΡΙΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ-ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΞ ΜΑΡΜΑΡΩΝ.

Η ακολουθία τελέσθηκε σε έναν ακόμη ιστορικό ναό. Την Παναγία εξ κιόνων η μαρμάρων. Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των Βυζαντινών χρόνων. Κατ' επιθυμία του μουσικολογιωτάτου Αρχιερέως ψάλλαμε και το περίφημο Δοξααστικό της υμνογράφου Κασσιανής, στην αργή μελοποίησή του από τον Διδάσκαλο Πέτρο Πελοποννήσιο. Χωρίς άγχος, λιτά, κατανυκτικά, άνευ μικροφώνων και περιττών φωνασκιών. Και το ευχαριστήθηκε η ψυχή και η ακοή μας. Συμμετείχε ο Λαμπαδάριος. Και ο Αρχιερεύς ισοκρατούσε από παραθρονίου. Γιά τον εν λόγω ναό έχω γράψει Ε Δ Ω.

6.-Μ.ΤΕΤΑΡΤΗ-ΦΑΝΑΡΙ-ΚΑΘΑΓΙΑΣΜΟΣ ΜΥΡΟΥ.

Την Μ.Τετάρτη στην Κ/πολη τελούνται το πρωί η Προηγιασμένη και το μεσημέρι το Ιερό Ευχέλαιον. Βράδυ δεν τελείται άλλη ακολουθία. Κατάφερα και πήγα στο Φανάρι,όπου έζησα την μοναδική και ανά δεκαετία τελετή του καθαγιασμού του Αγίου Μύρου. Ηταν κάτι πρωτόγνωρο. Επίσης μου δόθηκε η ευκαιρία και ανακάτεψα και εγώ τα αρώματα που έβραζαν επί τετραήμερον στα μεγάλα ειδικά καζάνια.  

7.-Μ.ΠΕΜΠΤΗ ΠΡΩΪ-ΠΑΝΑΓΙΑ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙΟΥ.

Η ακολουθία τελέσθηκε στην Παναγία Βελιγραδίου. Ενας ναός που είναι πολύ κοντά εσωτερικά στα νοτιοδυτικά πάλαι ποτέ τείχη της Πόλης. Σχεδόν ολοκληρωτικά είχε καταστραφεί στα τραγικά του 1955. Ομως αποκαταστάθηκε και είναι ναός με κατάνυξη. Δίπλα του υπάρχει Αγίασμα μάλλον των Αγίων Αναργύρων με σπουδαίες εικόνες. Γιά τον ναό αυτόν έχω γράψει ΕΔΩ.

8.-Μ.ΠΕΜΠΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ-ΑΓ,ΚΩΝ/ΝΟΣ ΥΨΩΜΑΘΕΊΩΝ.

Η μεγάλη και σπουδαία ακολουθία των Αχράντων Παθών, με τα (12) Ευαγγέλια, τελέσθηκε στον μεγαλοπρεπή ναό του Αγ.Κων/νου Υψωμαθείων. Εδώ έχουν ψάλλει περίφημοι ψάλτες. Από τον Μπερικέτη παλαιά, έως τον Γ.Τσαούση τελευταία. Ναός με μεγάλη ιστορία. Με δίπλα σχεδόν εφαπτόμενη την κορυφαία Μονή Στουδίου. Γιά τον ναό έχω γράψει περισσότερα Ε Δ Ω. Χαρακτηριστικό της ακολουθίας ειδικό μανουάλιο με 12 θέσεις κεριών. Τα ανάβουν όλα στην αρχή και κάθε φορά που αναγιγνώσκεται Ευαγγέλιο σβήνουν και το αντίστοιχο κερί. Ολα τελέσθηκαν κατά την Πατριαρχική τάξη. Και τα ψάλτικά επίσης. Από την εν λόγω ακολουθία παραθέτω ως ενθύμιον το πασίγνωστο Δοξαστικό των αίνων "Εξέδυσάν με..." στην σε πλ.β περίτεχνη μελοποίηση του Κων.Πρίγγου. 

  9.-Μ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΩΪ-ΑΓ.ΜΗΝΑΣ ΥΨΩΜΑΘΕΙΩΝ.

Η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και της Αποκαθηλώσεως έγινε στον ναό του Αγίου Μηνά Υψωμαθείων. Με το "μήλον το εύοσμον" να ευωδιάζει καθ΄ όλη την διάρκεια τής ακολουθίας. Χαρακτηριστικό και το "έθιμο" μετά την ακολουθία, έμπροσθεν του Επιταφίου να ψάλλονται τρισάγια υπέρ αναπαύσεως κεκοιμημένων συγγενών από τον εφημέριο.

10.-Μ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΣΠΕΡΑΣ-ΑΓ.ΘΕΟΔΩΡΟΙ ΒΛΑΓΚΑΣ.

Η ακολουθία του Επιταφίου τελέσθηκε στον ναό των Αγίων Θεοδώρων Βλάγκας. Είναι πολύ κοντά στην Αγία Σοφία και ακριβώς δίπλα διήρχετο η Βυζαντινή μέση οδός. Επίσης κοντά στον ναό βρίσκεται ο ομώνυμος Βυζαντινός ναός των Αγίων Θεοδώρων στον λόφο "εν τοις καρβουνιαρίοις" όπως τον ονόμαζαν οι Βυζαντινοί που τώρα είναι τζαμί. Η ακολουθία τελέσθηκε μεγαλοπρεπώς και κατά την Πατριαρχική τάξη. Γιά τους Αγ.Θεοδώρους έχω γράψει Ε Δ Ω. 

11.Μ.ΣΑΒΒΑΤΟ ΠΡΩΪ-ΑΓ.ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΟΝΤΟΣΚΑΛΙΟΥ.

Η ευφρόσυνος ακολουθία της πρώτης Αναστάσεως με τα εξαιρετικά ψαλτικά μέλη, όπως το προκείμενο, το αντί χερουβικού "Σιγησάτω..", το σε ανεπανάληπτη μελοποίηση του Πέτρου κοινωνικό "Εξηγέρθη ως ο υπνών..." κ.α., τελέσθηκε στον μεγαλοπρεπή ναό της Αγίας Κυριακής Κοντοσκαλίου. Οπου και εδω έψαλλαν σπουδαίοι Ψάλτες. Λαμπρός ναός με σπουδαία ηχητική και με έναν πανέμορφο επιτάφιο. Μαζί στα ψαλτικά και ο μοναχός Νικόλαος. Γιά την Αγία Κυριακή έχω γράψει Ε Δ Ω. 

12.Μ.ΣΑΒΒΑΤΟ ΕΣΠΕΡΑΣ-ΑΓ.ΚΩΝ/ΝΟΣ ΥΨΩΜΑΘΕΙΩΝ.

Η ακολουθία της Αναστάσεως τελέστηκε με λαμπρότητα και με ώρες Ελλάδος χωρίς βιασύνες, περικοπές και προχειρότητες στον Αγιο Κων/νο στα Ψωμαθειά. Προσήλθαν αρκετοί πιστοί και μάλιστα πολλών εθνικοτήτων. Η τελετή της Αναστάσεως έγινε στον προαύλιο χώρο του ναού. Εντύπωση μου έκανε το ότι πάρα πολλοί Τούρκοι από τις πέριξ πολυκατοικίες παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον την όλη τελετή.  

13.-ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΑΓΑΠΗΣ & ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ.

Στον ίδιο ναό του Αγίου Κων/νου έγινε την Κυριακή του Πάσχα το πρωϊ και ο Εσπερινός   της Αγάπης και του Αγίου Γεωργίου. Το Ευαγγέλιο αναγνώσθηκε σε διάφορες γλώσσες. Προσήλθε μεγάλη αντιπροσωπεία από τις τοπικές Δημοτικές αρχές και μετά την ακολουθία παρατέθηκε από την Κοινότητα πλούσιος μπουφές.

14.-ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΣΧΑ-ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΥΠΑΡΙΣΣΑΣ.

Η ακολουθία της Λαμπροδευτέρας, όπου εορτάσθηκε εκ μεταθέσεως και η εορτή του Αγίου Γεωργίου, έγινε στον πανηγυρίζοντα Αγιο Γεώργιο Κυπαρισσά. Προσήλθε και ο μουσικολογιώτατος Μητροπολίτης Καλλιουπόλεως κ.Στέφανος, ένας γνήσιος Ρωμιός που είναι και Αρχιερατικός επόπτης της περιφέρειας Ταταούλων. Από την ακολουθία αυτή παραθέτω ένα μικρό βιντεο. Ψάλλει το σε Α' ήχο δύναμις του Βήματος στο "Οσοι εις Χριστόν", μελωδικότατα και σωστά, ο Μητροπολίτης Στέφανος και αναπέμπει τις Αρχιερατικές δεήσεις στον ίδιο ήχο με διάκριση και μελωδικά ο λειτουργός Μητροπολίτης Μάξιμος.

Αυτό ήταν το ψαλτικό οδοιπορικό μου της μεγαλοβδομάδας και του Πάσχα του 2022. Ολα πήγαν καλά, Δόξα τω Θεώ. Με πλήρη φωνητική επάρκεια και άψογη συνεργασία με τον Αρχιερέα, τους κληρικούς τον συνάδελφο Ψάλτη και τους υπευθύνους των Κοινοτήτων. Την όλη Αναστάσιμη ατμόσφαιρα και καλή διάθεση, επισφράγισε βέβαια και το ταξίδι μου στα πάτρια εδάφη της Λακεδαίμονος την επόμενη μέρα.

Και του χρόνου λοιπόν, Νάμαστε καλά να ξαναπούμε το

Χριστός Ανέστη - Αληθώς Ανέστη.