Πανηγύρια καλοκαιριού. Κάθε χρόνο και χειρότερα.

Περί των καλοκαιρινών πανηγυριών ο λόγος. Οπου κάθε πόλη και φεστιβάλ... Κάθε κωμόπολη και συναυλία....Κάθε χωριό και γλέντι.... Κάθε Δήμος και αρπαχτή.... Κάθε πολιτιστικός σύλλογος και κιτσαριό.  Και βαφτίζονται όλα αυτά με βαρύγδουπα ή κωμικοτραγικά ονόματα. Ακούς γιά γιορτές πολιτισμού. Με προμετωπίδα έναν 80αρη η μία 75άρα, απόμαχες φίρμες του 1980. Ακούς για γιορτή της τομάτας κι ας μην μπορείς να βρείς να φάς μία ντομάτα νόστιμη. Ακούς γιά γιορτή της σαρδέλας κι ας είναι οι ξεμεινεμένες από αυτές που  τις αλίευσαν Αιγύπτιοι. Ακούς γιά γιορτή της γίδας και είναι  αμφίβολο αν είναι ντόπια τα κρέατα η τα φέρνουν απο Αλβανία, αφού είναι γνωστό τοις πάσι, ότι έχει απομείνει το ένα δέκατο των παλιών τσοπαναραίων σε κάθε χωριό που να έχουν γίδες και κατσίκια.

Οσο γιά τους Δήμους. Βαρύγδουπα προγράμματα καλοκαιρινών εκδηλώσεων. Με ανακοινώσεις και δελτία τύπου. Με άγνωστες στους πολίτες συναλλαγές των υπευθυνων πολιτισμού κάθε Δήμου (όλος ο πολιτισμός είναι σε αυτούς), με τους καλλιτέχνες της αρπαχτής και τους ατζέντηδες. Και καταναλώνονται μεγάλα ποσά γι αυτές τις εκδηλώσεις -οι πλείστες των οποίων είναι καρακίτσ-, από το δημόσιο χρήμα των Δήμων, που το εισπράττει από όλους μας με χαράτσια πάνω στο ρεύμα και στο νερό. Και βέβαια οι περισσότερες πλατείες και δρόμοι είναι τίγκα στο σκουπίδι και στην μπίχλα που οι γεμάτοι πολιτισμό νεοέλληνες παράγουν και βέβαια δεν καθαρίζουν σωστά και καθημερινά όπως έχουν την υποχρέωση οι Δήμοι. Αλλά πως θα δείξει ο κύριος Δημαρχούλης κάθε Δήμου και ο κάθε παρατρεχάμενός του ότι παράγουν έργο.

Και πάμε στους κάθε λογής συλλόγους. Αθλητικούς, πολιτιστικούς, αγροτικούς, συνδικαλιστικούς, μαθητικούς κλπ κλπ. Ολοι κόπτονται ότι προάγουν πολιτισμό. Με κλήση κυρίως "καλλιτεχνών" του νταλκά και του ξεγυμνώματος. Δεν έχω τίποτα με τους καλλιτέχνες. Την δουλειά τους κάνουν και τις αρπαχτές τους γιά να κονομήσουν και να ζήσουν και αυτοί. Γιατί μαγαζιά να δουλέψουν μόνιμα τον χειμώνα δεν υπάρχουν. 

Αλλά βρε παιδί μου τι προσφέρει ένας νταλκαδιάρης αοιδός σε ένα χωριό, μπροστά από μία εκκλησία, να χτυπιέται γιά τον νταλκά του ή μία λυγερόκορμη σχεδόν γυμνή τραγουδιάρα, να λικνίζεται ενώπιον ανομοιόμορφου συνόλου πανηγυριωτών από τον παπά της ενορίας, τους περιφερόμενους Αλβανούς και Πακιστανούς εργάτες, έως τους παππούδες και τις γιαγιάδες, παιδιά τουριστών να τρέχουν σαν ζαβά, με φαστ-τρακ προψημένη μπουζοπούλα, μπύρες και αναψυκτικά, όλα σε πλαστικά πιάτα και ποτήρια και χωρίς καμια απόδειξη??

Επίσης το παραγόμενο μουσικό αποτέλεσμα είναι κάκιστο. Υπερβολική έως εκκωφαντική ένταση των μεγαφώνων. Με ηλεκτρικό μπιτάτο ήχο. Και καταιγιστικό ρυθμό από το ηλεκτρικό συνθεσάϊζερ, που όχι συρτό καλαματιανό ή τσάμικο μπορείς να χορέψεις, αλλά ούτε χοροπηδηχτό. Και βλέπεις ορδές νεαρών ουγκάνων να χοροπηδούν καταϊδρωμένοι, νομίζοντας ότι χορεύουν. Οι πανηγυριτζήδες τραγουδιστές των "Δημοτικών" τραγουδιών, καταστρέφουν κάθε χρόνο και χειρότερα, τραγούδια διαμάντια που τα ακούσαμε και τα χορέψαμε από τραγουδιστές με αξία και σεβασμό στα παραδοσιακά μας τραγούδια. 

Ελάχιστοι καλλιτέχνες απέμειναν να σέβονται τα παραδοσιακά μας τραγούδια και τους ακροατές. Στα νησιά του Αιγαίου, με την πλούσια μουσική παράδοση και χορούς, η καταστροφή είναι σχεδόν ολική. Πάρτε παράδειγμα την Ικαρία. Ορδές φτιαγμένων από κρασιά και δεν ξερω τι άλλο τουριστών, καταστρέφουν ιστορικά πανηγύρια σε χωριά που είχαν παράδοση και σπουδαίους μουσικούς. Επίσης συνεχή είναι τα ρεπορτάζ των ειδήσεων για συράξεις μεθυσμένων σε πανηγύρια. Με καρεκλοπόλεμο έως μαχαιρώματα. Κυρίως τα ξημερώματα, όντας λιάδα.

Εχω αναμνήσεις από το παραδοσιακό, ακηδεμόνευτο από κανένα Δήμο ή σύλλογο πανηγύρι του χωριού μου. Που γινόταν για την γιορτή της Παναγιάς. Και εννοείται όχι πρίν το 15γουστο αφού ήταν μέρες νηστείας, αλλά την ημέρα της γιορτής το απόγευμα. Στην πλατεία στον πλάτανο. 

Εκει που ήταν μία πρόχειρη παράγκα που έφτιαχνε κάποιος ντόπιος γιά τον μήνα Αύγουστο με σέμες. Πουλούσε μόνο καφέ, κρασί, λουκούμια, βυσσινάδες και πορτοκαλάδες. Και καθόντουσαν όλοι οι Καριώτες γύρω-γύρω στον φόρο. Εφερναν μαζί τους όσοι ήθελαν και το φαγητό τους η μεζέδες. Και απολάμβαναν μέχρι που σουρούπωνε τον βιολιτζή τον μπάρμπα Σπύρο με τον μπάρμπα Γιάννη τον Βρετάκο στο μπουζουκάκι, να τραγουδάνε γνήσια κυρίως δικά μας Λακωνικά τραγούδια. Και πάντα ξεκίναγε το χορό ο παπαΓιάννης ο εφημέριος του χωριού και πατέρας μου. Και μετά όλες οι οικογένειες με την σειρά χόρευαν. Και ήξερε ο βιολιτζής κάθε ένας ποιό τραγούδι θέλει γιά να το χορέψει.

Θυμάμαι την μανούλα μου, όταν την σηκώναμε -με κόπο γιατί δεν το ζητούσε-, χόρευε το χειμαριώτικο που ήξερε ότι θέλει και της έπαιζε ο μπάρμπα Σπύρος. Ολα αυτά δυστυχώς παρήλθαν. Ακόμη και στο ορεινό  κατσικοχώρι μου, με όχι πάνω από δέκα μόνιμους κατοίκους τώρα, το "πανηγύρι" που γίνεται δεν έχει καμία σχέση με τα παλιά, γίνεται άκαιρα προ της εορτής και φέτος από ότι έμαθα έγινε και κάποιο επεισόδιο μεταξύ άγνωστων μάλλον Αλβανών, που είχαν έλθει να ....γλεντήσουν. Αποφεύγω πολλά χρόνια τώρα να βρίσκομαι εκεί όταν γίνεται αυτό γιατί θλίβεται η ψυχή μου. Χώρια που κρατά ως τα ξημερώματα άνευ λόγου.

Υπάρχει ελπίδα να επανέλθουν πανελλαδικά τα πανηγύρια σε μία στοιχειωδώς αξιοπρεπή κατάσταση?? Πιστεύω πως όχι. Αν δεν αυτοκαταργηθούν όταν σταματήσει ο κόσμος να συμμετέχει, ώστε να βγεί κάτι νέο, αυτονομημένο από Δήμους και συλλόγους, λαϊκό και γνήσιο, δεν πρόκειται να υπάρξει κάτι θετικό. Οπότε αλάργα. Υπάρχουν πάντως πολλές εναλλακτικές προτάσεις και ιδέες από παρέες με άριστο μουσικό και πολιτιστικό επίπεδο και γνώσεις. Χωρίς καπέλωμα από κανέναν. Αρκεί να ψαχθείς και θα τις βρείς.

Ως επίλογο παραθέτω ένα Μωραϊτικο συρτό, όπως το τραγουδά σωστά ένας από τους ελάχιστους σοβαρούς υπηρέτες της παράδοσης που διαθέτει και γνώσεις και σπουδαία φωνή. Ο Παναγιώτης Λάλεζας. Την πασίγνωστη Περδικούλα σε αργό καλαματιανό και στην συνέχεια σε πιό γρήγορο καλαματιανό τα "Μαζωξε τα περιστέρια σου Αγγέλω" και "Σαρώστε όλες τις αυλές..." Γιατί με αυτούς τους ρυθμούς χορεύεις και δεν χοροπηδάς. Αυτά και ας ελπίζουμε ως ρομαντικοί μουσικοί ταξιδευτές ότι θα διασωθεί το καλό τραγούδι και τα έθιμά μας. Καλό Στέμπρη πατριώτες.