Το Οίτυλο (ή Βοίτυλο) τής Μάνης.

Το Οίτυλον ή κατά την εδώ τοπική ονομασία Βοίτυλο,είναι ένα από τα πλέον ιστορικά και αρχαία (ίσως το αρχαιότερο) χωριά τής Μάνης.Αναφέρεται και στον Ομηρο και στον Στράβωνα και στον Παυσανία.

Αντιγράφω μερικά από την Βικιπαιδεία:

Το Οίτυλο στον Όμηρο

Η σημασία και η αίγλη της πόλεως ήταν ισότιμη με όλες τις υπόλοιπες της Λακεδαίμονος που αναφέρονται στην Ιλιάδα από τον Όμηρο. Στη συγκεκριμένη δε περιοχή είναι η κυρίαρχη πόλη μαζί με την Λας.

Οἳ δ᾽ εἶχον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν,Φᾶρίν τε Σπάρτην τε πολυτρήρωνά τε Μέσσην,
Βρυσειάς τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Αὐγειὰς ἐρατεινάς,
οἵ τ᾽ ἄρ᾽ Ἀμύκλας εἶχον Ἕλος τ᾽ ἔφαλον πτολίεθρον,

οἵ τε Λάαν εἶχον ἠδ᾽ Οἴτυλον ἀμφενέμοντο,

ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Β΄(στίχοι  : 581-585)

Το Οίτυλο μέσα από τούς περιηγητές

Από το Στράβωνα αναφέρεται με το όνομα Βοίτυλο, σαν σημαντική πόλη μαζί με την Ψαμμαθούντα και τηνΑσίνη. Και ο Παυσανίας αναφέρει πως ήταν μια από τις κυριότερες πόλεις του «Κοινού των Ελευθερολακώνων». Ο Παυσανίας, κατά την περιήγησή του στην Λακωνία, έφθασε στη Λας και κατόπιν στην Πύρριχο και Τευθρώνη, τον σημερινό Κότρωνα. Η περιήγησή του στη συνέχεια έγινε διά θαλάσσης, λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της περιοχής, για να αποβιβασθεί στο Οίτυλο. Αφού παραθέτει αρκετά στοιχεία για την πόλη, συνεχίζει οδικώς προς τηΜεσσηνία. Διασώζονται ερείπια αρχαίων μνημείων και επιγραφές, ιδιαίτερα γύρω από την παραλία, όπου θεωρείται πως υπήρχε ναός του Σεράπιδος.

Ακόμη ένας περιηγητής, ο Ciriaco de'Pizzicolli, περισσότερο γνωστός σαν Κυριάκος από Ανκόνα, την επισκέφθηκε το 1447 μ.Χ. και φιλοξενήθηκε σε αυτήν από τον Ιωάννη Παλαιολόγο. Στις 15 Οκτωβρίου του 1447 μ.Χ αποβιβάσθηκε στο Οίτυλο ερχόμενος από την Κορώνη με πλοίο που καπετάνιος του ήταν ο Ιωάννης Ρουσέας από το χωριό Δρυ (Δρυαλός). Στη συνέχεια περιηγήθηκε σχολαστικά όλη την περιοχή της Μάνης και μας παραθέτει σημαντικά στοιχεία για τις πόλεις και τη ζωή των κατοίκων.

Για εμένα το Οίτυλο είναι ένα από τα πλέον αγαπημένα μέρη πού έχω ζήσει και το αγαπώ πολύ καλύτερα από το χωριό καταγωγής μου την Καρέα.Με συνδέουν μαζύ του πάμπολλες εφηβικές αναμνήσεις,φιλίες πού διατηρούνται στο χρόνο, σκιρτήματα καρδιάς και ψαλτικές εμπειρίες.

Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει έστω και με μία ματιά αν το δεί ή περάσει από εκεί ότι είναι ένα από τα πιό όμορφα χωριά όχι μόνο τής Μάνης,αλλά όλης τής Ελλάδος.

Εχει από χρόνια καταταχθεί στο δίκτυο προστασίας ΝΑΤΟΥΡΑ και το κλίμα του είναι όχι απλά καλό,αλλά ιδανικό,με την ιδανική όλο το χρόνο υγρασία και ξηρασία.

Η θέα από το Οίτυλο είναι θαυμάσια,με τον όρμο τού Ν.Οιτύλου ή Τσίπας όπως λεγόταν παλαιά,να είναι μπρός στα πόδια σου. 

Η δε πρόσβαση στην θάλασσα είναι πανεύκολη και κοντινή,ακόμη και με τα πόδια,χωρίς όμως να είναι αισθητή αυτή η μόνιμη θαλασσινή υγρασία.

Το Οίτυλο γιά να αντιληφθεί κάποιος πόσο παλαιό και αρχοντικό χωριό είναι,πρέπει να το περπατήσει στα σοκάκια του.

Είναι όλα οχυρωματικού τύπου με τα σπίτια σχεδόν κολλητά το ένα στο άλλο,σαφής ένδειξη αλληλοπροστασίας και βοήθειας.

Το Οίτυλο είναι συνδεδεμένο εκτός από τις προαναφερθείσες αρχαίες ιστορίες και με άλλες μεταγενέστερες των Βυζαντινών χρόνων,των Ενετικών,τών νεώτερων και ακόμα και τών χρόνων τού εμφυλίου με πάρα πολύ άσχημες περιπέτειες.

Ακόμα διατηρούνται γιορτές και μύθοι γιά την Κυρούλα,γιά τούς Στεφανοπουλαίους και τον Ναπολέοντα,αλλά και γιά πολλά άλλα πού θα πρέπει να ανατρέξει σε πολλές πηγές κάποιος αν ενδιαφέρεται να μάθει λεπτομέρειες.

Ακόμα και παιδικά βιώματα με συνδεουν με το Βοίτυλο,όταν κατέβαινα από την Καρέα με την γαϊδουρίτσα φορτωμένη απίθανες ντομάτες τής μάνας μου πού σήμερα τέτοιες δεν υπάρχουν,γιά να τις πουλήσω.

Βέβαια εγώ ντρεπόμουν να βγώ στο Κάστρο -έτσι λέγεται το κεντρικό σημείο τού χωριού με τα 3-4 καφενεία-  και προτιμούσα να τις πουλώ κοψοχρονιάς στο μανάβικο τής θείας Ερασμίας.Βρήκα την πόρτα τού μανάβικού της όπως ήταν και την φωτογράφησα. 

Ο πατέρας μου παπαΓιάννης Τζανάκος έκανε εφημέριος στο Οίτυλο γιά περίπου μία δεκαετία.Σε αυτά τα χρόνια πού εγώ ήμουν μαθητής τού Λυκείου Αρεόπολης διέμενα εκεί.Αργότερα πήγαινα τακτικά ως επισκέπτης.

Εψαλλα πολλάκις και στις δύο κεντρικές εκκλησιές πού είναι μέσα στο χωριό,την Παναγία και τούς Ταξιάρχες, αλλά και στα πολλά άλλα ιστορικά Μοναστήρια και ξωκλήσια,με κορυφαίο αυτό τού Δεκούλου,με μία εκκλησία από τις πλέον όμορφες ιστορικές και με σπανιες αγιογραφίες. 

Τώρα το Οίτυλο έχει μικρύνει πάρα πολύ.Το χειμώνα ειδικά νοιώθεις την ερήμωση.Το καλοκαίρι ευτυχώς έρχονται πολλοί Βοιτυλιώτες και ξαναπαίρνει ζωή.Πάντως είμαι σίγουρος ότι το Οίτυλο σε λίγα χρόνια θα πάρει και πάλι τα πάνω του,πολύ καλύτερα από την Αρεόπολη.Γιατί είναι μακράν και ομορφότερο και με ασύγκριτο ιστορικό φορτίο.

Από μία αναποφασιστικότητα αγοράς τού μακαρίτη τού πατέρα μου (πού δεν είχε καμία υποχρέωση βέβαια), αλλά και από μία πρόσφατη δική μου, δεν έχω στην κατοχή μου σπίτι στο Οίτυλο γιά να κατοικήσω μόνιμα εκεί και έμπλεξα με πατρογονικά και κληρονομικά σπίτια στην έρημη πλέον και με κάκιστο κλίμα Καρέα.Το μετάνοιωσα πάρα πολύ,το έχω μόνιμο καϋμό,αλλά ο χρόνος δεν γυρνάει πίσω.Οσο όμως μπορώ,ειδικά το καλοκαίρι κάθε μέρα περνάω από εκεί.Ισως να με τραβάει και το ότι ήταν η γιαγιά μου Βοιτυλιώτα. Ισως μου γνέφει κάθε φορά πού περνάω.......