Τα καταγράψω βήμα βήμα αλλά εν περιλήψει. Ξεκινήσαμε οδικώς αλλά με καλό αυτοκίνητο από την πολύβουη Κων/πολη το μεσημέρι της Δευτέρας 20/8/2018. Από την δεύτερη γέφυρα περάσαμε τον Βόσπορο. Μπήκαμε στα μέρη της Νικομήδειας. Παντού νέες πολυκατοικίες ουρανοξύστες και βιομηχανίες. Περάσαμε τον ομώνυμο κόλπο από την τεράστια υπερσύγχρονη γέφυρα. Ακολουθώντας έναν νέο πολύ καλό οδικό άξονα που κατευθύνεται γιά Προύσα και Σμύρνη και αντικρύζοντας συνέχεια εύφορα μέρη και βουνά χωρίς σχεδόν πέτρες, φτάσαμε ως πρώτο σταθμό στο ιστορικό (από τη Ρωμαϊκή εποχή) νησάκι εντός της τεράστιας λίμνης την Απολλωνιάδα.
Με κάστρο οχυρό στην οποία κατοικούσαν πολλοί Ρωμιοί. Εκεί κάθε χρόνο σε έναν ναό του Αγίου Παντελεήμονος αφήνουν και γίνεται λειτουργία στην μνήμη του.
Δεύτερος σταθμός εκεί κοντά το Βυζαντινόν Λωπάδιον, όπου ο Ρυνδακός ποταμός πλήρης γιά τέτοια εποχή νερού, με ερείπια Ρωμαϊκής γέφυρας και έναν ερειπωμένο ναό των Ταξιαρχών, καθώς και μερικά Ρωμέηκα σπίτια ερειπωμένα.
Τρίτος και τελευταίος γιά την πρώτη ημέρα σταθμός το Ρωμέϊκο χωριό Πριμικήριον. Σε αυτό φτάσαμε σχεδόν σούρουπο. Καταφέραμε και βρήκαμε σχεδόν πνιγμένο από δένδρα και κισσούς τον ερειπωμένο ναό των πάλαι Ρωμιών κατοίκων ,τους Αγίους Θεοδώρους. Στην Αρτάκη φτάσαμε βράδυ, αφού είχαμε δεί διερχόμενοι και τις μεγάλες πόλεις την Νίκαια, την Προύσα, την Κίο και την Πάνορμο.
Την άλλη μέρα πήγαμε μία πρώτη επίσκεψη από την Αρτάκη, μέσω μίας απίστευτα όμορφης διαδρομής από ένα κατάφυτο με πλατάνια οξιές πεύκα κλπ, αλλά και βρύσες δάσος της Κυζίκου στην ιερά Μονή Φανερωμένης. Σε ένα μαγευτικό τοπίο κτσμένη, στην πλήρη ησυχία του δάσους, με ξέφωτη πεδιάδα μπροστά της και με παραπόταμο να διέρχεται κοντά της. Τα ερείπια επιβλητικά σε κάνουν να νοιώθεις δέος αλλά και μελαγχολία.
Μετά την Μονή και το δάσος πήγαμε σε ένα πρώην Ρωμέηκο χωριό τα Ρόδα. Εκεί υπάρχει ερειπωμένη η εκκλησία του χωριού ο Αγιος Δημήτριος, όπου στην κύρια είσοδο υπάρχει και σχετική επιγραφή. Μπήκαμε μέσα και ψάλλαμε το απολυτίκιο του Αγίου.Επιστρέψαμε Αρτάκη. Λίγο μετά το μεσημέρι ήλθε από Ιμβρο ο Πατριάρχης στην Πάνορμο όπου θα διέμενε. Μεταβήκαμε εκεί και ενταχθήκαμε στην συνοδεία του.
Μεταβήκαμε όλοι μαζί σε ένα πρώην Ρωμέηκο χωριό την Λαγκάδα, που τώρα μένουν απόγονοι των ανταλλάξιμων Τούρκων που ήλθαν από Ελλάδα μετα τα τραγικά γεγονότα του '22 και την συνθήκη της Λωζάνης, κάτι που έγινε και στα περισσότερα πρώην Ρωμέηκα χωριά. Μαζί μας και ο Δήμαρχος της Αρτάκης. Ηταν ιδιαίτερα συγκινητικό να βλέπεις τον Πατριάρχη συγκινημένο, να μπαίνει στην ερειπωμένη εκκλησιά, να ψάλλει, να βλέπει τα πάντα. Ψάλλαμε το απολυτίκιου του ναού (Κοίμηση Θτκου). Μαζεύτηκαν πολλοί από το χωριό, κυρίως παιδιά. Φτωχοί άνθρωποι, θύμιζαν εποχές του '60, αλλά καλωσυνάτοι. Να σημειώσω ότι όλα αυτά τα χωριά είναι παραλιακά με πανέμορφους κολπίσκους και αμμουδιές σχεδόν πλήρως ανεκμετάλευτες.
Μετά την Μαγούλα και πάνω από τα βουνά της Κυζίκου φτάσαμε στην Πέραμο. Εκεί όλοι και ο Πατριάρχης παρά την δυσκολία προσέγγισης από τα κακοτράχαλα στενά, πήγαμε στο πάλαι ποτέ σχολείο της Περάμου το Παπαδοπούλειο όπως το λέγαν από τον δωρητή Ρωμηό. Ενα επιβλητικό κτίριο αλλά πλήρως εγκαταλειμμένο σε άθλια κατάσταση με σκουπίδια και νερά. Μαζεύτηκαν όλα τα παιδιά του χωριού. Ζητούσαν συνεχώς φωτογραφία με τον Πατριάρχη που προθυμα δεχόταν. Τους έδωσε ότι είχε επάνω του. Κομποσχοινάκια, φυλακτά ακόμα και χρήματα σε κάποια μικρά.
Μετά την Πέραμο φτάσαμε στην Μηχανιώνα. Με ένα λιμάνι μεγάλο, γεμάτο μηχανότρατες ψαράδων και καρνάγια γιά επισκευές των. Πήγαμε στο ερειπωμένο πλέον σχολείο, όπου και εδώ ήλθαν πάρα πολλοί ντόπιοι και πολλά νεαρά παιδιά. Υστερα ψηλά πάνω από το λιμάνι με υπέροχη θέα, πήγαμε εκεί πού ήταν το νεκροταφείο του χωριού και ένα παρεκκλήσι, όλα πλέον ισοπεδωμένα. Εδώ έκλεισε και το σημερινό οδοιπορικό και όλοι -πλην του αεικίνητου και ακούραστου Πατριάρχου- κατάκοποι, αλλά γεμάτοι συγκίνηση και ανεξίτηλες παραστάσεις.
Την άλλη μέρα -ημέρα της εορτής- από πρωίας στα ερείπια της Ιεράς Μονής. Πάνω στα χώματα που με τον χρόνο έχουν κατακαθίσει στον κυρίως ναό της Μονής, ο Δήμος είχε εγκαταστήσει εξέδρα. Προσήλθε ο Πατριάρχης με την συνοδεία του στην ώρα του. Τελέσθηκε μικρό μέρος του Ορθρου και η Θ.Λειτουργία κατά τάξιν και -παρά τις αντίξοες συνθήκες- λιτά αλλά λαμπρά και με ρυθμό. Βρήκα ένα ράσο και με την άδειά του Αρχοντος Λαμπαδαρίου της Μ.Ε που είχε την γενική ψαλτική ευθυνη βοήθησα και εγώ. Εντύπωση μου έκανε ότι προσήλθαν πάρα πολλοί Τούρκοι των γύρω χωριών και της Αρτάκης και παρακολούθησαν με απόλυτη ησυχία την όλη ακολουθία. Μετά την ακολουθία μεταβήκαμε στην Αρτάκη όπου ο Δήμαρχος παρέθεσε γεύμα σε παραλιακό Δημοτικό εστιατόριο στον Πατριάρχη και την συνοδεία του.
Μετά το γεύμα, κατ' επιθυμία του Πατριάρχου που θα αναχωρούσε το απόγευμα και προλάβαινε, μεταβήκαμε σε ένα απομονωμένο πρώην Ρωμέηκο χωριό το Ελπιζλή, περίπου μία ώρα με αυτοκίνητο από Αρτάκη. Σε αυτό το χωριό δυστυχώς ήταν τραγικό το τέλος όλων των Ρωμηών που έμεναν τότε στα τραγικά γεγονότα. Τώρα μένουν όπως έμαθα απόγονοι Τουρκοκρητικών που τους έφεραν με την ανταλλαγή από Κρήτη. Το εν λόγω χωριό είχε δύο εκκλησιές. Του Προδρόμου που δεν υπάρχει πλέον ίχνος και την Κοίμηση της Θεοτόκου που είναι σε ερειπιώδη κατάσταση. Σε αυτον τον ναό μπήκε ο Πατριάρχης παρά την τεράστια δυσκολία λόγω έλλειψης σκάλας και μερικοί από μάς. Εψαλλε με συγκίνηση και με την φωνή του να σπάει το απολυτίκιο της Παναγίας, το κοντάκιο και στο τέλος το επιμνημόσυνο "Μετά των Αγίων". Ηταν το επισφράγισμα μιάς συγκινητικής πορείας στην ιστορία και στην μνήμη. Υστερα μας χαιρέτισε και ανεχώρησε καθένας γιά τον προορισμό του.
Γιά την πόλη της Αρτάκης, που έμεινα σε ξενοδοχείο όλες τις μέρες, έχω να πώ ότι είναι μία όμορφη παραλιακή πόλη, ομοιάζουσα σε πολλά με τις δικές μας. Εχει ωραία τεράστια αμμουδιά και πολλά καλά μαγαζιά. Το τριήμερο ήταν και Μπαϊράμι γιά τους ντόπιους και υπήρχε μεγάλος αριθμός τουριστών κυρίως από Κων/πολη και Προύσα. Το βράδυ είχε στην παραλία παντού ορχήστρες και χορούς όλων των ειδών και γούστων. Στην νότια πλευρα της πόλης σε κοντινή απόσταση από την ξηρά είναι ένα νησάκι τα Κερά, πάνω στο οποίο βρέθηκαν ερείπια παλαιοχριστιανικού ναού. Επίσης υπάρχει μία βρύση που κατά παράδοση τοπική λέγεται ότι απ' αυτήν ήπιαν νερό οι Αργοναύτες. Στην Αρτάκη δεν έχει μείνει καμία εκκλησιά. Υπήρχαν δύο. Οι Αγιοι Θεόδωροι και ο Αγιος Νικόλαος που τον ανατίναξαν εξ θεμελίων. Ηταν ιδιαίτερα περικαλλής και έψαλλε ο περίφημος Πέτρος Φιλανθίδης. Υπάρχει μόνο το Επισκοπείο που υπήρχε στα χρόνια εκείνα που στεγάζει κάποια δημόσια υπηρεσία. Αλλά γιά τα περί Φιλανθίδη θα κάνω χωριστή ανάρτηση. Επίσης υπάρχει και το πάλαι ποτέ Αρρεναγωγείο ως σχολείο που είναι κτιριακά αντίγραφο του Παν/μίου Αθηνών.Αυτά εν περιλήψει. Οφείλω δημόσια να ευχαριστήσω τον Σεβ/το Μητροπολίτη Σηλυβρίας κ.κ. Μάξιμο, ο οποίος γνωρίζει κάθε σπιθαμή της περιοχής και μας κατατόπιζε πλήρως γιά το κάθε τι. Επίσης και δύο αγαπητούς φίλους από την Νέα Αρτάκη έχοντες καταγωγή από την Αρτάκη, συγγραφείς και ιστοριοδίφες που πασχίζουν να αναδείξουν την ιστορία του τόπου τους. Τον Γιάννη Ρίζο που είναι και κατηρτισμένος Ψάλτης και τον Πέτρο Ποδάρα. Οποιος ενδιαφέρεται να μάθει γιά τους ευλογημένους και πονεμένους αυτούς τόπους στο διαδίκτυο υπάρχουν άφθονα.Εκτος από τις φωτό παραθέτω ως επίλογο και ένα μικρό βιντεάκι στο οποίο φαίνεται και ακούγεται ο Πατριάρχης να ψάλλει το απολυτίκιο και το κοντάκιο της Παναγίας. Και του χρόνου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου