Υψωσις Τ.Σταυρού-Αγ.Νικόλαος Τοπκαπού. Κων/λις-Ακολουθίες και ιστορία.

 Ο Αγιος Νικόλαος Τοπκαπού ανήκει στην περιφέρεια Υψωμαθείων, Κοντοσκαλίου και Βλάγκας της Αρχιεπισκοπής Κων/λεως και είναι και αυτός ένας εκ των ναών που ψάλλω. Βρίσκεται εσωτερικά σχεδόν εφαπτόμενος των Βυζαντινών τειχών της βορειοδυτικής πλευράς εκεί όπου η περίφημη ιστορική πύλη του Αγίου Ρωμανού και η κερκόπορτα. Ευτυχώς δεν καταστράφηκε στα τραγικά γεγονότα του 1955, το δε τέμπλο του παρά την φθορά του χρόνου είναι περίτεχνο. Εχει πολλές σπουδαίες εικόνες και κειμήλια. Επίσης είναι πολύ συγκινητικό βλέποντας ως δάπεδο του νάρθηκα και του κυρίως ναού, πλάκες μαρμάρων προερχόμενες από μνήματα Ρωμιών με επιγραφές και ονόματα.

Σύμφωνα με παλαιόν έθιμο που ανάγεται στα Βυζαντινά χρόνια, κάθε χρόνο κατά την εορτή του Σταυρού στον Αγιο Νικόλαο ετελούντο αφ' εσπέρας οι ακολουθίες τόσον του Εσπερινού, όσον και εν συνεχεία του Ορθρου και της Θ.Λειτουργίας. Οπως έμαθα τα παλαιά χρόνια πλήθος Ρωμιών τόσο της περιοχής, όσο και από την ευρύτερη περιοχή της Πόλης, προσήρχετο και οι ακολουθίες τελείωναν πολύ αργά μετά τις δύο τα ξημερώματα.

Το εν λόγω έθιμο τηρείται ακόμα, παρά την δραματική σμίκρυνση της ομογένειας. Μάλιστα κάθε χρόνο προσέρχεται ο εκάστοτε Πατριάρχης γιά την τέλεση του εσπερινού. Ετσι και φέτος αφ΄εσπέρας προσήλθε ο Πατριάρχης με όλη την συνοδεία του και χοροστάτησε στον τελεσθέντα εσπερινό.

Επακολούθησε δεξίωση μετά τον εσπερινό στην αίθουσα της κοινότητας, όπου ο Παναγιώτατος με συγκίνηση θυμήθηκε τότε που ερχόταν ως διάκονος προ πολλών ετών, συνοδεύοντας είτε τον Πατριάρχη Αθηναγόρα είτε άλλους Μητροπολίτας. Εκτός της συνοδείας του στην δεξίωση παραβρέθηκε και ικανός αριθμός ομογενών και εκ της Πόλεως και από Ελλάδα. 

Μετά την δεξίωση και την αποχώρηση του Πατριάρχου και της συνοδείας του, επακολούθησαν οι ακολουθίες του Ορθρου και της Θ.Λειτουργίας. Χοροστάτησε στον Ορθρο, τέλεσε την τελετή της Υψώσεως και λειτούργησε ο Σεβ/τος Μητροπολίτης Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, επόπτης της περιφέρειας. Και σε αυτές τις ακολουθίες παρέμειναν αρκετοί από τους προσελθόντες ομογενείς.

Ολα και τα του εσπερινού όσον και του Ορθρου και Λειτουργίας, εψάλησαν κατά την Πατριαρχική τάξη, με κατανυκτικό και λιτό τρόπο. Αλλωστε και ο ταπεινός ναός και ο μαρτυρικός τόπος σε δεσμεύουν ως προς αυτό. Επίσης όταν βρίσκεις μέσα σε βιβλία παλαιά, φθαρμένα από το διάβα των χρόνων, χειρόγραφα όπως το συγκεκριμένο που παρουσιάζω που αναφέρει δύο ονόματα του Στ.Μπρούσαλη και του τ. Αρχ. Πρωτ/του Λ.Αστέρη, αντιλαμβάνεσαι πόσοι μεγάλοι ψάλτες πέρασαν. Πέραν των φωτογραφιών, παραθέτω και δύο μικρά βίντεο ως ενθύμια. 

Το πρώτο είναι από τον εσπερινό με το κεκραγάριο και το πρώτο στιχηρό που έψαλλαν οι Πατριαρχικοί ψάλτες και που συμμετείχα και εγώ (κατά την τάξη) στον δεξιό χορό.

Το δεύτερο βίντεο είναι απόσπασμα από την τελετή της Υψώσεως με μέρος του ασματικού και το απολυτίκιο. Πολύτιμη η βοήθεια του λίαν αγαπητού μου και μουσικώτατου Νικολάου Διονυσιάτη μοναχού και του νεαρού σπουδαστού της ψαλτικής Σταύρου. Και του χρόνου.